ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 26 ਸਤੰਬਰ,ਬੋਲੇ ਪੰਜਾਬ ਬਿਊਰੋ;
ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੂਸੀ ਮੂਲ ਦਾ ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਉਡਾਣ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰੇਗਾ। ਏਅਰ ਚੀਫ਼ ਮਾਰਸ਼ਲ ਏਪੀ ਸਿੰਘ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਮਿਗ-21 ਬਾਈਸਨ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਣਗੇ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਕੁਐਡਰਨ ਲੀਡਰ ਪ੍ਰਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਮਿਗ-21 ਉਡਾਉਣ ਵਾਲੀ ਆਖਰੀ ਮਹਿਲਾ ਪਾਇਲਟ ਬਣ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚੇਗੀ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿਣਗੇ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਬੇੜੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। 1981 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਣੇ ਦਿਲਬਾਗ ਸਿੰਘ ਨੇ 1963 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਮਿਗ-21 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਿਗ-21 ਜਹਾਜ਼ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਫਲਾਈਪਾਸਟ ਅਤੇ ਡੀਕਮਿਸ਼ਨ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰੇਗਾ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਈ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਧਿਆਇ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਮਿਗ-21 ਜੈੱਟ, ਪੈਂਥਰਜ਼, ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਫ਼ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ, ਤਿੰਨੋਂ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਬਕਾ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਇਸ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣਗੇ। ਫਲਾਈਪਾਸਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ 23 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੇ ਛੇ ਮਿਗ-21 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਤਰਨ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਤੋਪ ਨਾਲ ਸਲਾਮੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਰਸਮੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ 18-19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ ਨਲ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਸੰਚਾਲਨ ਉਡਾਣ ਭਰੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਜੈੱਟਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ 1965 ਅਤੇ 1971 ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1999 ਦੇ ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਹਾਜ਼, ਮਿਗ-21, ਕਈ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸੋਵੀਅਤ-ਨਿਰਮਿਤ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਿਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਅਕਸਰ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
