ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ,28 ਮਈ ,ਬੋਲੇ ਪੰਜਾਬ ਬਿਊਰੋ;
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ (ਮਿੱਟੀ) ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਅਤੇ ਯੂਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਮਾਣਯੋਗ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਲਾਬ ਚੰਦ ਕਟਾਰੀਆ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਭਵਨ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸੰਕਲਪ ਅਭਿਆਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਯਾਤਰਾ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਲੈਬ ਵੈਨ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਮੁਹਿੰਮ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉੱਨਤ ਮਿੱਟੀ ਪਰੀਖਣ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੌਰਾਨ, ਮਿੱਟੀ ਪਰੀਖਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਇਹ ਵੈਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਮੁਹਿੰਮ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰੇਗੀ। ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ ਦੁਆਰਾ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- ਵਿਖੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਸੰਪੂਰਨ ਐਗਰੀ ਵੈਂਚਰਸ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਆਫੇਅਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਅਗਲੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 17 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਕੇਂਦਰ ਰਾਹੀਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰੇਗੀ।
ਵਿਕਾਸਿਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸੰਕਲਪ ਅਭਿਆਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਫਰਮੈਂਟਡ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਅਤੇ ਤਰਲ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵੱਡੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਵਧਾ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਵੈਨ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਜਪਾਲ ਗੁਲਾਬ ਚੰਦ ਕਟਾਰੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਵਿਕਾਸ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸੰਕਲਪ ਅਭਿਆਨ ਅਤੇ ਸੋਇਲ (ਭੂਮੀ) ਯਾਤਰਾ ਅੱਜ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵੱਲ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਦਮ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਿੱਟੀ ਪਰੀਖਣ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਤੱਕ ਲੈ ਕੇ, ਇਹ ਪਹਿਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਜੈਵਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਤਨ ਸਾਡੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲੋਕਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆਨ, ਸੰਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਪਸ਼ਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸੰਪੂਰਨ ਐਗਰੀ ਵੈਂਚਰਸ ਦੇ ਐਮਡੀ, ਸੰਜੀਵ ਨਾਗਪਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਖਾਦ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ 10 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਪੂਰਕਾਂ ‘ਤੇ 4.5 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਮਿੱਟੀ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ, ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ, ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 50% ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਵੇਗੀ, ਰਵਾਇਤੀ ਖਾਦਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ। ਸਿਰਫ਼ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਫਰਮੈਂਟ ਕੀਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਅਤੇ ਤਰਲ ਖਾਦ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫਸਲ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧੇਗੀ। ਦੋਵੇਂ ਉਪਾਅ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਗ੍ਰੀਨਅਫੇਅਰ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕੋਮਲ ਜੈਸਵਾਲ ਨੇ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ, ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੀਂਹ ਹੈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ, ਰਾਜਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਵਿਵੇਕ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ, ਸਕੱਤਰ, ਵਿਗਿਆਨ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ, ਪ੍ਰਿਯਾਂਕ ਭਾਰਤੀ (ਆਈ.ਏ.ਐਸ), ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਵਣਜ ਅਤੇ ਐਮਡੀ, ਪੰਜਾਬ ਲਘੂ ਉਦਯੋਗ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਗਮ, ਸੁਰਭੀ ਮਲਿਕ (ਆਈ.ਏ.ਐਸ), ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਆਈਆਈਐਸਈਆਰ, ਮੋਹਾਲੀ, ਅਨਿਲ ਕੁਮਾਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ, ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ, ਮੋਹਾਲੀ, ਡਾ. ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਖੱਡਾ, ਸੀਈਓ, ਟੀਬੀਆਈ, ਆਈਆਈਐਸਈਆਰ, ਮੋਹਾਲੀ, ਅਤੇ ਡਾ. ਰੂਪੇਸ਼ ਸਿੰਘ, ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ (ਉੱਤਰੀ), ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਕਰਨ ਗਿਲਹੋਤਰਾ, ਐਮਡੀ, ਵਰਬੀਓ ਇੰਡੀਆ, ਆਸ਼ੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ
